Nieuw hybride verwarmingssysteem in monumentale woning

Geplaatst op 28 juni 2024 door Redactie

Een zo optimaal mogelijke installatie voor hoog comfort

Bij een monumentaal landhuis uit 1908, aan de Waldeck Pyrmontdreef in Culemborg is een nieuw verwarmingssysteem met een warmtepomp geplaatst „We hebben met de Vitocal 200-A warmtepomp van 16 kW een hybride oplossing geleverd om zorg te dragen dat de installatie stabiel blijft”, zegt Menno van der Valk van Viessmann. „Ferry Haag van FH Team heeft hierbij een 300 liter buffervat toegepast. De warmtepomp verwarmt het buffervat tot 50 °C. De gasketel hoef maar af en toe bij te springen. In het huis zijn veel radiatoren. Er is dus veel vermogen nodig. Daarom is gekozen voor deze grote hybride oplossing met een groot buffervat en een gasketel in de bestaande cv-installatie. Dit samen geeft een zo optimaal mogelijke installatie voor hoog comfort.”

Het landhuis met 11 kamers, waarvan 6 slaapkamers en een woonoppervlak van 424 m2, staat op de hoek van het voormalige kroondomein De Volenkampen. Het pand is in 1908 onder architectuur in een Engelse landhuisstijl gebouwd in opdracht van jonkheer Van Zwijnsbergen, rentmeester van de kroondomeinen. „Vroeger liepen hier de paarden van kasteel Culemborg, toen dat er nog was”, zegt Gerard Fianen, die hier sinds 4 juli 2022 woont met zijn vrouw Lizzy en zoon Max. „Het is een huis met veel geschiedenis. Voor het energieverbruik heeft het nadelen, het is groot en slecht geïsoleerd. Het huis werd verwarmd met drie, 20 jaar oude cv-ketels van elk ruim 30 kW die aan vervanging toe waren.”

Niet standaard, lastig en moeilijk

„De drie oude cv ketels en twee oude boilers wilde ik als eerste aanpakken”, zegt Fianen. „De gasprijzen waren in 2022 hoog en de gasketels oud. Maar op dat moment was er zoveel vraag naar warmtepompen dat ik het idee had dat installateurs niet zo geïnteresseerd waren in een moeilijk monumentaal pand als het onze.” Fianen, die een technische achtergrond heeft en zich bezighoudt met embedded software, ging zich oriënteren en kwam op een event over verduurzaming van monumenten in gesprek met Gertjan Verhoef van Viessmann. Hij vertelde hem over de sterke punten van Viessmann. „Hij heeft mij informatie toegestuurd”, laat Fianen weten. Hij is ook zelf op onderzoek gegaan en heeft contact opgenomen met Ferry Haag van FH Team. Haag heeft een ruime ervaring als installateur bij niet-alledaagse projecten. „Wij richten ons op de niet-standaard panden en pakken bij voorkeur projecten aan die lastig zijn”, laat Haag weten. „Samen met Fianen en Verhoef zijn we op zoek gegaan naar een geschikte oplossing voor de villa.” „Niet iedere fabrikant kan een hoog vermogen leveren. Bovendien moest de warmtepomp stil zijn.”, zegt Fianen. „Haag gaf aan dat hij daar wel raad op wist, met een warmtepomp van Viessmann.” Een andere eis was dat Fianen de elektronica wilde zien en bekijken hoe de warmtepomp opgebouwd is en welke materialen gebruikt worden. De toepassingen en de materiaalkeus was ook een reden om voor Viessmann te kiezen.

Fluisterstil

„De warmtepomp is heel stil”, laat Fianen weten. „Dat is bij dit pand heel belangrijk, want de buitenunit staat naast een deur met enkel glas. De meditatieruimte van mijn vrouw is aan de andere kant van de muur en mijn kantoor zit onder het balkon waar die staat. Zelfs als de warmtepomp op vol vermogen draait, horen we hem niet. Ook niet in de slaapkamer.” Fianen is met Haag van HF Team bij een andere klant wezen luisteren om zo een goede indruk te krijgen van wat hij kon verwachten.

Nog veel te winnen

„De gemeente Culemborg wil in 2040 energieneutraal zijn. En wij als huiseigenaren kunnen daar een steentje aan bijdragen”, laat Fianen weten. „We worden hierbij ondersteund door Werkgroep Duurzame Monumentenzorg Culemborg. Stap voor stap gaan we het huis verbeteren. Er is nog veel te winnen. Vloerverwarming is hier geen optie. Dan moet de prachtige houten vloer eruit en dat zou zonde zijn. De vloer isoleren lukt ook niet, want er zit bijna geen kruipruimte onder. We zitten dus aan radiatoren vast. Ferry heeft bij de installatie rekening gehouden met het monumentale pand en hij heeft leidingen weggewerkt in wat op een regenpijp lijkt. Zo vallen ze niet op.”

Energiebesparing

Fianen had zelf al aardig in energie bespaard door overal slimme radiatorknoppen en een slimme zoneregeling te plaatsen. „Hiermee zijn we al teruggegaan van 10.000 m3 gas per jaar, naar 6.000 m3 die we zelf gemeten hebben”, geeft Fianen aan. „Met de hybride installatie zit het gasverbruik nu nog op zo’n 3000 m3”, laat Van der Valk weten. „We hebben ook veel gewonnen door alleen de kamers te verwarmen waar we op dat moment zijn”, vervolgt Fianen. „Overdag is dat mijn kantoor en de massagepraktijk van mijn vrouw. En in de massagekamer moeten we tot 21 graden verwarmen. ’s Avonds verwarmen we ook de huiskamer. Het huis is slecht geïsoleerd en heeft een enkelsteens muur en bijna overal enkel glas.” Er valt hier nog heel veel te doen, maar dat doen we in stapjes. Bovendien is het een monument en dan zitten we aan regels vast. Zomaar even overal dubbelglas plaatsen is er niet bij. We gaan aan de slag met isoleren en pakken als eerste de kamers aan die snel verwarmd moeten worden. De warmtepomp is in september 2023 geïnstalleerd. We hebben nog maar één winter meegemaakt. We zijn dan ook nog aan het finetunen hoe we in de winter het kantoor en de praktijkruimte goed kunnen aanpakken. Ik wil de warmtepomp slim gaan aansturen door deze warm water te laten maken als de stroom goedkoop is. Verder maak ik gebruik van zonnepanelen. We hebben onlangs 28 panelen op het bijgebouw laten installeren die 10 kW leveren met een piek van 12 kW.”

Hybride oplossing

„We hebben meerdere monumentale panden in de buurt aangepakt”, vertelt Haag. „De eerste stap is monitoren wat het verbruik is en kijken wat er aanwezig is. Zodra je dat helder hebt, weet je waar je op moet focussen en kun je van daaruit de installatie opbouwen.” „Ferry kwam met het idee van een hybride oplossing, een warmtepomp met buffervat en de assistentie van een cv-ketel”, legt Fianen uit. „We hebben gekeken wat dit pand echt nodig had”, aldus Haag. „Er was een overcapaciteit met de drie oude cv-ketels. Uit onze berekeningen bleek dat we 50 kW nodig hadden en er was bijna 100 kW. We kozen voor de hybride oplossing van een warmtepomp met cv-ketel, omdat er veel capaciteit nodig is. Er zitten overal nog oude radiatoren, die op termijn ook vervangen gaan worden, maar deze hebben nu nog wel een hoge temperatuur nodig. Dat red je niet met alleen een warmtepomp.” „Uit de cijfers blijkt dat de cv-ketel alleen bij winterkoude en als een kamer snel verwarmd moet worden bij hoefde te springen”, aldus Fianen. „Stap voor stap wordt er steeds meer gebruikgemaakt van de warmtepomp en steeds minder van de ketel”, laat Haag weten. De installatie wordt gestuurd via Optolink Vitoconnect van Viessmann, de interface tussen de verwarmingsinstallatie en de app. Met de Viguide serviceapp kan Haag, samen met Viessmann het systeem op afstand diep monitoren. „Na de installatie hebben we nog een intensieve begeleiding”, laat Van der Valk weten. „Viguide is een dienst van ons waarbij de installateur via een dashboard live mee kan kijken bij de installatie, zodat het zo efficiënt mogelijk ingesteld kan worden.”

Finetunen

„We zijn nog steeds aan het finetunen, daarom kan ik nog niet zeggen wat we precies besparen, want er is nog maar één winter geweest”, zegt Fianen. „De warmtepomp is in september 2023 geïnstalleerd. De eerste winter was een leermoment om te zien wanneer de gasketel bij moet springen. In de wintermaanden gaf de warmtepomp al een lager verbruik aan dan in de gelijke maanden een jaar ervoor met de oude installatie, terwijl november en december toch wel koude maanden waren. We zien dat deels in april en in gehele maand mei de gasketel helemaal niet bij hoefde te springen. Het gebruik is dan alleen voor koken, douchen en wat warmwater. Verwarmen kan de warmtepomp dan alleen aan. Het energieverbruik scheelt ook veel, nu we sinds maart de zonnepanelen erbij hebben. Ik verwacht dus een nog betere kostenbesparing voor dit jaar.”