‘Je hoeft je toilet niet door te spoelen met Spa blauw’

Geplaatst op 21 oktober 2024 door Redactie

‘We staan aan het begin van de watertransitie’

Bij het nieuwbouwplan De Buurt in het Noord-Hollandse Venhuizen wordt een verdere stap gezet op weg naar duurzaam wonen. Het gaat hier om 11 zeer duurzame woningen met zonnepanelen en een batterij om opgewekte energie in op te slaan. Maar er wordt ook een regenwatersysteem geïnstalleerd waarmee regenwater opgevangen wordt voor gebruik. „Dat moet de norm worden om drinkwater te besparen”, zegt Johan Bel van Mijn Waterfabriek. „Je hoeft je toilet niet door te spoelen met Spa blauw!”

Het opgevangen regenwater wordt in sommige huizen gebruikt voor de douche, het toilet, de wasmachine, de vaatwasser en voor het sproeien van de tuin. De woningen hebben tanks van verschillende grootte. Het is afhankelijk van het dak hoeveel er opgevangen kan worden. Een groot dak kan het regenwater voor alle toepassingen gebruiken. Huizen met een minder groot dak gebruiken het regenwater voor het toilet en de wasmachine.

Waterneutraal
„We staan aan het begin van de watertransitie”, vertelt Bel. „Er wordt gedacht dat we in Nederland water genoeg hebben, dus wat is het probleem? Maar het oppervlaktewater raakt vervuild en er wordt veel drinkwater aan de grond onttrokken. En dat in zo’n hoog tempo dat de natuur dat niet aankan. Het wordt tijd dat we anders omgaan met water. Gebouwen moeten waterneutraal worden, net zoals ze energieneutraal worden of zijn. Regenwater is heel zacht en wordt via het dak opgevangen in betonnen tanks. Het water wordt gezuiverd door een zuiveringsinstallatie in de woning.”

„Er wordt gedacht dat we in Nederland water genoeg hebben, dus wat is het probleem? Maar het oppervlaktewater raakt vervuild en er wordt veel drinkwater aan de grond onttrokken.”

De techniek om regenwater te gebruiken is niet nieuw. In Vlaanderen gebeurt dit al jaren. „Voor de keuken is maar 7 procent nodig van het drinkwater dat gebruikt wordt, de wasmachine gebruikt 12 procent”, legt Bel uit. „Het doorspoelen van het toilet, douchen en de buitenkraan kan ook makkelijk met regenwater. Dat hoeft niet per se drinkwater te zijn.”

Intrinsieke motivatie
Antoon Vreeker van Via Nova Innovations is de projectontwikkelaar. „Er stonden hier oude hallen die gesloopt zijn om in het dorpslint plek te maken voor woningbouw”, zegt hij. „Het is een intrinsieke motivatie om anders met drinkwater om te gaan. De drinkwaterspiegel raakt op. Hoe mooi is het dat we voor huishoudwater regenwater kunnen gebruiken.” De tanks zijn afhankelijk van de grootte van het dak. De twee-onder-een-kap woningen hebben allebei een tank van 15.000 liter. De rijtjeswoningen hebben een tank van 6.000 liter. Het regenwater wordt in de tanks voorgezuiverd en in de woning voor gebruik nog een keer nagezuiverd. „Met de twee-onder-een-kap woningen is de besparing op drinkwater 95 procent en bij de rijtjeswoningen ongeveer 50 procent. Bovendien is dit systeem betaalbaar. Het is niet voor iedereen met een dikke portemonnee, maar voor iedereen.” „We doen dit op kavelniveau”, zegt Vreeker. „Zo heeft iedereen de besparingen in eigen hand. Ze leren op een bewuste manier omgaan met water. Het zit hem in de kleine dingen. Als iedereen een beetje bespaart, wordt dat samen heel veel.”

Brengen energie en water samen
HWT verzorgt de installatie van de regenwatersystemen voor de woningen. „We graven de tanks in en zorgen voor de aansluiting”, legt Barry de Nijs van HWT uit. „Voor de installateur is dit systeem vrij nieuw, dus we begeleiden hem. We berekenen hoe groot de tanks moeten worden om te voldoen aan de behoefte van de mensen die er komen wonen.

„Met de twee-onder-een-kap woningen is de besparing op drinkwater 95 procent en bij de rijtjeswoningen ongeveer 50 procent.”

Dit is het eerste project in Nederland dat op deze manier gebouwd wordt. We brengen energie en water samen. Dat is nog niet eerder gedaan. De woningen hebben een grondgebonden warmtepomp, een batterij en 12 of 24 zonnepanelen, afhankelijk van de grootte van de woning. De tanks komen onder de parkeerplaats bij de woning.”

Nog niet gewend aan regenwatersysteem
Mijn Waterfabriek is leverancier van de regenwatersystemen. „We zijn hier nog niet zo gewend aan het gebruik van regenwatersystemen”, laat Bel weten. „De laatste 4 jaar wordt het wel gangbaarder. Het systeem bestaat uit een tank, pompen en filtersystemen. Ze worden standaard in elke woning van dit project geleverd. Het is daarom een voorbeeld voor andere projectontwikkelaars.” Bel heeft gekeken wat er in ons omringende landen voor techniek gebruikt wordt. „De tanks komen uit België”, vertelt hij. „De filtertechniek hebben we zelf ontwikkeld. We hebben gekeken welke techniek gebruikt wordt in de drinkwaterproductie en dat hebben we gecomprimeerd en mogelijk gemaakt voor kleinschalig gebruik voor woningen. Het was een uitdaging om dit inpasbaar en betaalbaar te krijgen.”

Bronnen staan onder druk
„We verbruiken per dag 128 liter water per persoon”, zegt Bel. „Vanwege de drinkwaterschaarste heeft het ministerie van I&W in het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing het doel gesteld het drinkwaterverbruik van de gemiddelde Nederlander te verlagen van ongeveer 128 liter naar 100 liter per dag in 2035. Het regenwatersysteem is geschikt voor nieuwbouw en voor renovatie. In Vlaanderen is iedereen verplicht om dit systeem te hebben.” De vraag naar drinkwater stijgt en de bronnen staan onder druk. Waterleidingbedrijven hebben steeds meer moeite om goede bronnen te gebruiken. De vraag naar drinkwater neemt steeds verder toe. „We moeten het echt zuiniger aan gaan doen met drinkwater”, aldus Bel. „Maar Nederland denkt: er komt water uit de kraan en het kost niets. Van die gedachte moeten we af. Gemeentes moeten er ook mee aan de slag om bij nieuwbouw een regenwatersysteem te verplichten. Dat geldt niet alleen voor de woningen, maar ook voor bedrijven. Van het drinkwater gaat ¾ naar woningen en ¼ naar bedrijven.”

Betaalbaar
Glenn Heeres is één van de toekomstige bewoners. „Ik ben opgegroeid in Venhuizen en ik wil hier graag blijven wonen. Dit wordt onze eerste woning. De huizen kwamen beschikbaar en mijn vriendin en ik kunnen dit betalen, want alle apparatuur zit al bij de koopsom in. Het is een mooie kans om in het dorp te blijven wonen.

„We hebben gekeken welke techniek gebruik wordt in de drinkwatertechniek en dat hebben we gecomprimeerd en mogelijk gemaakt voor kleinschalig gebruik voor woningen.”

De duurzaamheid van de woningen speelt natuurlijk ook mee. Het is heel gaaf dat wij één van de eersten zijn die het regenwatersysteem op particuliere basis gebruiken. Ik denk dat dit de toekomst is. Je moet je bewust zijn van de schaarsheid van drinkwater. Ieder huis heeft een eigen waterreservoir. Het ligt aan de grootte van het dak hoeveel je op kunt vangen. Wij hebben één van de kleinste daken en dus ook een klein systeem voor wasmachine, toilet en buitenkraan. We kunnen er niet mee douchen.”

Indrukwekkend systeem
„Het systeem is indrukwekkend”, zegt toekomstig bewoner Gé Remmers. „Het is een mooi initiatief, want je moet mee met de toekomst. Er komt een schaarste aan water en water wordt duurder. Wij krijgen een grote tank voor douchen, toilet, wasmachine, vaatwasser en de tuin sproeien. We gebruiken straks alleen drinkwater om te koken en te drinken. We wonen hier in de omgeving en behalve het duurzame aspect spreekt ons de mooie ligging ook aan.”

Zelfvoorzienend zijn
„Wij komen uit Purmerend en we willen landelijk wonen”, zegt Nicolle Bruin, ook een toekomstig bewoonster. „Dit project is op ons pad gekomen. Het spreekt ons aan door de rust, het uitzicht en door alle apparatuur die er in de woning zit, zoals een warmtepomp, zonnepanelen, vloerverwarmingen boven en beneden en natuurlijk het regenwatersysteem. De tuin wordt op een natuurlijke wijze ingericht. We willen zelfvoorzienend zijn, en dat kan hier heel goed.”

Tekst: Carla van der Meer | Foto’s: Van Emst Vakfotografie