Hotel met duurzaam verwarmingssysteem klaar voor toekomst

Geplaatst op 27 februari 2024 door Redactie

Helemaal up-to-date met lage investering, hoog comfort en kostenbesparing

Bij hotel Zwartewater in Zwartsluis is een houtgestookte biomassa-installatie geïnstalleerd die bestaat uit twee automatisch gestookte Hargassner bioketels van ieder 120 kW. Deze vervangen de drie gasketels van 240 kW en twee wandketels van samen 130 kW. De bioketels, geleverd door Estufa, worden gestookt met pellets, die automatisch vanuit de silo aangevoerd worden. De ketels zorgen voor de verwarming en het douche- en tapwater voor het hele hotel. De twee buffervaten hebben een inhoud van 3.000 liter per stuk. Eén is voor de verwarming en de andere voor het tapwater. De 24 zonnecollectoren op het dak geven warmte voor twee buffervaten. In de zomer ten behoeve van warm tapwater, in het voor- en najaar ten behoeve van de centrale verwarming.

„Eerder werd meer dan 100.000 kuub gas verbruikt. Nu gaan we terug naar 10.000 kuub gas”, zegt Frans van Dijk, GWBO, installatie-adviesbureau voor de bouw. „Maar ik verwacht dat er geen gas meer nodig is voor het douchewater van het hotel. De gasketel fungeert als back-up, mocht de installatie uitvallen. Het was een uitdaging om de installatie zo snel mogelijk te realiseren. Het hotel bleef namelijk gewoon open tijdens de installatie, dus de uitvalmomenten voor warm water moesten zo klein mogelijk zijn. Dan moet je alles van tevoren goed plannen. Ook qua geluidsoverlast.” „We blijven wel wat gas gebruiken, want we koken op gas”, zegt Robert Kuipers van Totaal Bouw Plan en adviseur voor het hotelvastgoed. „Het hotel heeft van de Provincie Overijssel een subsidie ontvangen voor duurzame energieopwekking en energiebesparing Overijssel. Die is puur geënt op CO2-besparing.” Met de nieuwe biomassainstallatie van Hargassner wordt de CO2-uitstoot flink omlaag gebracht. De ketels kunnen terug moduleren tot 30 procent. Ze worden aangestuurd door het nieuwe gebouwbeheersysteem.

Kwaliteit

„De Hargassner ketels zijn hoogwaardige ketels, klasse 5, en hebben het comfort van een gasketel”, aldus Herwin Horstman, eigenaar Estufa. „Ze zijn onder andere voorzien van een automatische ontsteking, ketelreiniging en vuurvaste bemetseling. Ze zijn uitgerust met een eigen regeling met goede software-besturing. De ketels hebben brandstofherkenning en monitoren constant de eigen verbrandingswaarden en sturen automatisch bij op basis van verbrandingsgegevens. In combinatie met gecertificeerde pellets ontstaat hierdoor een optimaal verbrandingsproces. Deze ketels voldoen ook aan de gestelde emissie-eisen en zijn extra voorzien van een geïntegreerd E-filter voor een betere luchtkwaliteit.”

Bouwteam

„De kracht van dit project is dat we als bouwteam opgetrokken hebben”, zegt Horstman. „Het is een hoogwaardige installatie geworden”, aldus Jesper Tennekes, van installatiebedrijf EJinstall. „GWBO heeft alles in 3D gemodelleerd. Door deze 3D-ontwerpen hadden we een goed inzicht in de benodigde materialen en het inpassen van de biomassa-installatie in de bestaande installatie. Zo konden wij nog efficiënter ons werk voorbereiden en uitvoeren.” „Het hotel moest doorgaan en door de flexibiliteit van ons allemaal hebben we dit goed kunnen realiseren”, laat Horstman weten. „Het omzetten naar de nieuwe installatie met pellets en zonne-energie is vlekkeloos verlopen.” „Het warme water is er maar 2 uur af geweest. Daar hebben de gasten niets van gemerkt”, zegt Tennekes. „Ook wij kijken zeker terug op een fijne samenwerking.”

Energiebesparen

De gebouwen van hotel Zwartewater in Zwartsluis dateren uit de jaren 90. Het hotel bestaat uit 51 hotelkamers, twee restaurants, vergaderzalen en een bowlingcentrum. Het zwembad is nu een zaal geworden. „Het zwembad verbruikte ongeveer een derde van de energie van het hotel”, vertelt Kuipers. „Terwijl er in verhouding weinig gebruik van gemaakt werd. We vonden het tijd om eens goed naar de energielasten van het hele hotel te kijken. De vraag rees: gaan we compleet renoveren of gaan we de huidige gebouwen nog 15 tot 20 jaar gebruiken? We hebben voor de laatste optie gekozen. We hebben een plan opgesteld op het gebied van energie en hoe we elke ruimte functioneel kunnen gebruiken. De biomassa-installatie is een upgrade waar we weer jaren mee vooruit kunnen. De installatie is allemaal wat complexer. Er is compleet nieuwe regeltechniek ingekomen en er kan op afstand meegekeken worden.”

Besparingen

„We hebben onderzoek gedaan naar wat mogelijk is als de beste duurzame oplossing”, vertelt Kuipers. „PV was hier lastig vanwege de stroomaansluiting. Daarom is gekozen voor een combinatie van zonnecollectoren en biomassaketels. Pellets zijn een brandstof met een korte cyclus (reststromen uit de houtindustrie). We ontlasten op deze manier het elektranet en besparen zo 170 ton CO2 per jaar.” „Het mooiste zou zijn als we de pellets lokaal kunnen krijgen”, laat Sander Frank, algemeen directeur hotel Zwartewater, weten. „We zijn in gesprek met Weever Circulair in Kampen die een pelletmachine wil aanschaffen. De kleinere gasmeter is ook een besparing. We zijn van G100 naar G16 gegaan.” „Er zijn veel bestaande hotels met een warmtevraag. Hier ligt een uitdaging”, vindt Kuipers.” „Voor ons was het ook best spannend om dit systeem aan te schaffen”, vindt Frank. „Er was geen referentiehotel. Dus het was een uitdaging om hier in te stappen.”

Minimale aanpassingen

„Er waren een paar bouwkundige aanpassingen zoals het boren van gaten of een muur die weg moest. Dat waren de grootste hindermomenten”, geeft Frank aan. „Het overzetten van de installatie had nauwelijks gevolgen. Daar moet je even doorheen.” Verder was er één kamer die een beetje aangepast moest worden omdat de rookgasafvoer erdoor moest. Daarom is die hotelkamer een paar dagen dicht geweest. „Verder hebben we zoveel mogelijk gebruikgemaakt van de bestaande kanalen”, vertelt Kuipers. Op het moment van het interview was de installatie zo’n week of zes in gebruik. „We kunnen uiteraard nog niet veel over het gebruik zeggen. We zijn nu nog aan het finetunen”, zegt Frank. „De piekmomenten worden bekeken.”

Reststromen houtindustrie

De pellets voor de installatie komen uit reststromen van de houtindustrie. „De pellets kun je in verschillende kwaliteiten kopen”, geeft Kuipers aan. „We gaan voor gecertificeerde pellets van geperst zaagsel. Dat zijn de beste. Ze branden goed, waardoor er weinig onderhoud aan de installatie is en weinig as. We verwachten honderd ton aan pellets per jaar te gaan gebruiken, afhankelijk van de winter.”

Keuze voor kwaliteit

„We kennen Estufa al van eerdere projecten”, zegt Van Dijk. „Als je kiest voor een pelletketel dan zijn stichtingskosten van minder belang, maar is het onderhoud belangrijk. Estufa importeert de ketels uit Oostenrijk. Ze hebben standaard goede filtersystemen en voldoen aan de EcoDesign-normen. Als hotel wil je niet in de rook van je eigen schoorsteen zitten, dus kies je voor kwaliteit.” „De grenswaarde voor fijnstof is volgens de Europese richtlijn 40 microgram per kuub”, zegt Kuipers. „Wij halen hier standaard 19 microgram per kuub en met een extra filtersysteem erbij verwachten we tussen de 2 en 3 te halen.”

Verduurzamen

„Dit is voor ons een interessant project omdat het een hybride systeem met zonnecollectoren en biomassaketels is”, legt Tennekes uit. „Bij EJinstall verduurzamen we veel installaties. Een verduurzaming begint met een goed ontwerp dat past bij de energiebehoefte en het bijbehorende afgiftesysteem. In het geval van hotel Zwartewater bestaat dat uit veel radiatoren, convectoren en een grote vraag naar warm tapwater. Dit vraagt dus om een hoge aanvoertemperatuur. Hier lag tegelijkertijd ook de uitdaging, want je kunt niet even een warmtepomp plaatsen. Dan zul je namelijk ook het gehele afgiftesysteem moeten aanpassen, wat in dit geval praktisch onmogelijk en niet rendabel was. Door gebruik te maken van biomassa wordt er nergens ingeleverd op comfort, worden hoge kosten voorkomen en kan er toch worden verduurzaamd. Naast het aanleggen van de stookinstallatie hebben we in samenwerking met MRC-klimaatbeheer ook de centrale regeltechniek vervangen en uitgebreid. Daarmee is de gehele installatie digitaal beheersbaar en voldoet deze aan de moderne standaard.”

Bedrijfszekerheid

„Het is een verstandige keus geweest op het gebied van bedrijfszekerheid, want om de continuïteit te kunnen waarborgen kunnen beide ketels onafhankelijk van elkaar het hotel verwarmen en van warm tapwater voorzien”, zegt Tennekes. „Als de pelletsketels onderhoud nodig hebben, kan de tweede ketel bijspringen. De gasten merken hier niets van."

Tijdlijn

„Mijn ouders zijn in 1970 met hotel Zwartewater van start gegaan”, vertelt Frank. „Het was toen een klein restaurant met een motel met 5 kamers.” Zwartewater is in de loop van de jaren verder uitgebreid en nieuw gebouwd. Er kwam een bowlingbaan bij en een evenementenhal van 2000 m2, die er inmiddels niet meer is. „We zouden in juni 2020 ons 50-jarig bestaan vieren”, zegt Frank. „Maar daar zette corona een streep door.” Frank zit sinds 2002 in het management, samen met een financieel directeur. Ook zijn moeder is nog actief. Beide zonen van Frank werken ook mee in hotel. Dat maakt het een familiebedrijf waarin drie generaties actief zijn. Met de nieuwe installatie is het hotel klaar voor de toekomst.

Tekst: Carla van der Meer