Geen detailbestek en toch kwaliteit

Geplaatst op 06 september 2021 door Redactie

Tekst: Ineke ten Hooven, Ten Hooven Technisch Management BV

'Zijn uitgebreide bestekken voor nieuwbouw, renovatie en ook onderhoud nog wel van deze tijd?', kunnen we ons afvragen. Steeds meer projecten worden in bouwteams uitgevoerd. Bij deze manier van werken is een intensiever samenwerken tussen alle, bij de bouw en onderhoud betrokken, partijen het credo. De snelheid waarmee we willen bouwen, vraagt sowieso al om innovatie, andere bouwmethodes en processen. Daarvan zijn inmiddels al tal van voorbeelden te geven en is in deze tijd ook niet vreemd, maar het succes aan het eind van een project valt en staat met wat je van tevoren met elkaar afspreekt.

Minder details

Vanzelfsprekend zijn er nog bouwprocessen die starten met een tot in detail uitgeschreven bestek.
Het zwaartepunt van de aanpak of er al dan niet een uitgebreid bestek gemaakt wordt, ligt voornamelijk bij de aanvraag en de wens van de opdrachtgever of ontwikkelaar. Uitgebreide detailbestekken vinden we nog steeds bij grootschalige en complexe projecten, zoals gevangenissen, grotere overheidsgebouwen, zwembaden en ziekenhuizen.

“In de wereld van Design & Build komen uitgebreide bestekken al bijna niet meer voor, hoogstens als een ‘as build’ bestek”

Toch zien we in bouwprocessen en ook in het onderhoud, dat er steeds meer andere vormen gekozen worden. In de praktijk komt het steeds vaker voor dat het bouwen op basis van prestaties en resultaatgerichte samenwerking meer en meer de leidraad wordt in het bouwproces. Met een helder programma van eisen worden de kaders van het hoe en wat aangegeven. Aanvullend daarop zou een duidelijke technische werkomschrijving voldoende moeten zijn om aan het eind van een project een goed werkende installatie op te leveren, dat volledig voldoet aan het opgestelde programma van eisen.

Meer en intensiever samenwerken

In de wereld van Design & Build komen uitgebreide bestekken al bijna niet meer voor, hoogstens als een ‘as build’ bestek. Deze wordt vaak door de aannemer of installateur zelf opgesteld. En ook al zijn we in de bouw uitgebreide detailbestekken gewend, elk bouwproject zou installatietechnisch uitgevoerd kunnen worden met een goed programma van eisen en een technische werkomschrijving. Deze vorm vraagt wel in een vroeg stadium in het bouwproces om een intensievere samenwerking tussen opdrachtgever, adviseurs en uitvoerende partijen. Uitwisseling en een goede communicatie is hierbij essentieel. Het in dergelijke trajecten maar voor zoete koek aannemen, is not done en geeft in de praktijk altijd problemen. Een intensieve samenwerking met een goede interactie zorgt voor snelheid en effectiviteit. Dit is nodig om onder andere de grote hoeveelheid te bouwen woningen te kunnen realiseren. Ook bij de ontwikkeling door woningcorporaties zet zich deze kentering voort. In de nieuwbouw van grotere woning- en appartementencomplexen werken ook zij steeds meer vanuit een vooropgesteld eenduidig helder programma van eisen op basis van prestaties.

Vooraf kiezen is het halve werk

In het programma van eisen worden ook andere prestatie-eisen gesteld, zoals: "Aanleveren van een gebruikershandleiding inclusief onderhoudsadviezen en -voorschriften, inbedrijfstelrapportages en garantiecertificaten”. Vandaar dat het belangrijk is om toch dergelijke stukken op te stellen. Het ontwerpen van de installaties vooral om keuzes maken. Welk soort installaties kunnen er wel en ook zeker niet toegepast worden, is bij ieder te bouwen object de hamvraag. Een variantenstudie geeft de opdrachtgever vanuit zijn ambitie inzicht en duidelijkheid in de mogelijkheden en kan met deze conceptbenadering een juiste keuze maken.

“Welk soort installaties kunnen er wel en ook zeker niet toegepast worden, is bij ieder te bouwen object de hamvraag”

Door een keuze te hebben uit een aantal varianten van installatieconcepten, is vooraf duidelijk wat er binnen de gestelde eisen door de uitvoerende partijen verder uitgewerkt moet worden. Een juiste keuze is al het halve werk en een manier om vanuit een prestatieomschrijving het project installatietechnisch in te vullen. Deskundige installateurs weten uit ervaring, als geen ander, hoe ze vanuit een technische werkomschrijving de uitvoering installatietechnisch moeten engineren en verder uitwerken. De constante uitwisseling tussen opdrachtgever, adviseur, aannemer en installateur maakt het bouwproces dynamisch.


Kwaliteit borgen

Hoe kunnen we er nu voor zorgen dat, ondanks de must om snel te bouwen, de kwaliteit geborgd wordt als installaties vooraf niet in detail uitgewerkt zijn. Het antwoord is heel simpel; controleren en bewaken. Door een intensieve samenwerking, afstemming en interactie in het bouwteam gedurende het hele engineerings- en installatieproces checken en nog een checken, of gedaan wordt wat is afgesproken. Om de kwaliteit tijdens de hele bouw en/of renovatie te controleren en te bewaken, zijn er een aantal cruciale momenten waarop controles uitgevoerd worden. Deze controlemomenten zijn vast en zijn bij de bouwer en installateur van de start tot en met de oplevering bekend. Ook hierin is de interactie met de uitvoerder van belang. Een seintje van de kant van de uitvoerders, voordat de vloeren gestort worden, stortvloeren gevloeid worden, er functioneel getest kan worden, en andere acties, is voor oplevering noodzakelijk om op het juiste moment in de uitvoering te controleren.

Borging van kwaliteit valt en staat met goede communicatie en optimale samenwerking van alle betrokken partijen in het bouwproces, daar is geen uitgebreid detailbestek voor nodig.