Mogelijk versnelde uitfasering F-gassen
Geplaatst op 07 maart 2023 door Redactie
Enorme impact op de koel- en klimaattechnische branche
„De uitfasering van F-gassen gaat mogelijk enorm versneld worden”, zegt Edwin Ernste, commercieel directeur Celsis. „De Europese Commissie heeft in april 2022 een voorstel gepresenteerd tot wijziging van de F-gassenverordening EU 517/2014. „Dit heeft een enorme impact op de koel- en klimaattechnische branche.”
Het doel van de F-gassenverordening is het beschermen van het milieu tegen schadelijke ‘gehalogeneerde fluorkoolwaterstoffen’, de zogenoemde HFK’s, en daarmee schadelijke emissies te verminderen. De uitstoot van F-gassen draagt fors bij aan de opwarming van de aarde. De Europese F-gassenverordening geldt voor alle koudemiddelen onder de noemer gehalogeneerde fluorkoolwaterstoffen. De beschikbare hoeveelheden HFK’s worden door de F-gassenverordening stapsgewijs afgebouwd.
Voorstel versnelde invoering
„In het voorstel staat onder andere dat bij airco’s en warmtepompen met vermogens tot 12 kW, de GWP-waarden van het koudemiddel vanaf 2027 onder de 150 moet liggen”, vervolgt Ernste. „Dat is nogal wat, omdat kleinere units over het algemeen afgevuld zijn met R32 (GWP 765) of R410A (GWP 2.088). Een ander gevolg is het bijvulverbod. Nu mogen koelinstallaties die zijn afgevuld met een koudemiddel met een GWP-waarde van 2.500 of hoger (en boven de circa 10 kg) nog worden bijgevuld met geregenereerd/gerecycleerd R404A/R507A. In het voorstel wordt de deadline naar voren gehaald naar 1 januari 2024. Dat heeft impact op de hele keten van de koude- en klimaattechniek.
Deadlines halen
„Als we kijken naar de versnelde uitfasering van F-gassen, worden daar deadlines gesteld en versnellingen in de afbouw gemaakt”, aldus Ernste. „Ook daarin is het ook belangrijk dat we als branche hierin gezamenlijk optreden. Iedereen weet dat hoog GWP-koudemiddelen uitgebannen moeten worden omdat ze enorm belastend zijn voor het milieu, maar het moet wel realistisch en haalbaar zijn.
„Als we kijken naar de versnelde uitfasering van F-gassen, worden daar deadlines gesteld en versnellingen in de afbouw gemaakt. Ook daarin is het belangrijk dat we als branche hierin gezamenlijk optreden.”
Er kunnen wel dingen opgelegd worden, maar als de branche er niet klaar voor is en er geen alternatieven zijn, dan kunnen we er niets mee. De kennis moet ook beschikbaar zijn en knowhow in de markt is er niet voldoende.”
Wetgeving en arbeidsmarkt
„Als er minder koudemiddelen beschikbaar zijn met een hoog GWP, dan zal de prijs ook omhoog gaan”, waarschuwt Ernste. „De markt wordt, door beschikbaarheid, prijs en wetgeving, gedwongen om over te stappen naar laag GWP-koudemiddelen of naar natuurlijke koudemiddelen. Maar er speelt nog iets. Wanneer we kijken naar de arbeidsmarkt dan is er nu al een chronisch tekort aan koeltechnici. Als we al de beschikking over de producten hebben, zijn er te weinig vakmensen om de transitie door te kunnen voeren. De markt is aan het groeien door de energietransitie: van het gas af, hybride oplossingen, airco’s en warmtepompen in de residentiële sector. Installateurs in de verwarmingsmarkt, maar ook in de koudetechniek, moeten snel hun kennisniveau omhoog brengen en opleidingen volgen om de transitie door te kunnen zetten.”
Recyclen
Door uitfasering en quota komen er steeds minder maagdelijke hoog GWP-koudemiddelen beschikbaar. „Al het koelgas dat gerecycled kan worden, mag nog wel gebruikt worden”, laat Ernste weten. „De afgelopen jaren hebben we als Celsis fors geïnvesteerd in het regenereren/recyclen van koelgassen. We zijn in staat om koelgassen weer terug te brengen in hun oorspronkelijke staat. Heel veel koelgassen zijn blends. Door te re-blenden kunnen we koelgassen weer op de juiste fabrieksspecificaties krijgen. Deeltjes kunnen we eruit filteren. In principe is het koelgas, mits het niet te erg verontreinigd is met deeltjes of zuren, op die manier oneindig te gebruiken.”
Belang van laag GWP
Het is belangrijk dat er omgeschakeld wordt van hoog GWP naar laag GWP-koudemiddelen. Ernste legt uit waarom. „Stel: er ontsnapt een beetje koudemiddel, bijvoorbeeld 0,08 kilogram, uit een airco afgevuld met R410A. Dan heeft dat dezelfde CO2-emissie als iemand die met een benzineauto een rit van 230 kilometer heen en terug rijdt. Wat we ons moeten realiseren is dat de eindklant, zakelijk of particulier, vaak niet of onvoldoende van de komende wet- en regelgeving op de hoogte is. De bedrijven in de koel- en klimaattechniek moeten zich ervan bewust zijn dat er de komende jaren minder hoog GWP-koelgassen beschikbaar zijn.
„De markt wordt, door beschikbaarheid, prijs en wetgeving, gedwongen om over te stappen naar laag GWP-koudemiddelen of naar natuurlijke koudemiddelen.”
Er zijn oplossingen op natuurlijke basis, zoals CO2, propaan en ammoniak. We nemen de klant hierin mee zodat hij zich hierop kan oriënteren. Het zijn vaak behoorlijke investeringen die je niet zomaar doet. Voor de residentiële sector geldt ‘van het gas af’ en alles wat er speelt op geopolitiek niveau. De transitie naar verwarmen met de airco en warmtepomp zal alleen nog maar sneller gaan. We merken dat er nog veel onduidelijkheid bestaat bij de eindklant over de toepassingsmogelijkheden. Met de juiste informatie en juiste berekeningen kan de klant een goede keus maken. De oplossingen zijn er. Dagelijks worden er nieuwe producten in de markt gezet. Het is een uitdaging om als bedrijven samen de hele energietransitie vorm te geven. Wat je zult zien is dat de markt steeds meer toe zal gaan naar kant-en-klare oplossingen, zeker residentieel, die als plug & play oplossingen makkelijker te installeren zijn.”
Verschuiving bouwkosten
Er is een verschuiving in de bouwkosten gaande. „Als je kijkt naar de kosten van een gebouw bestond zo’n 30 jaar geleden ongeveer 80 procent uit bouwkosten, het casco”, legt Ernste uit. „Inmiddels is dat absoluut anders. De kosten verschuiven meer richting de installatie. Dat heeft ermee te maken dat we meer willen, meer moeten en dat er installatietechnisch meer nodig is op het gebied van koude- en warmtetechniek. De uitdagingen worden steeds groter.”
De kracht van samenwerken
„Ik geloof dat de mensen in de markt, zoals de producenten van koudemiddelen, de distributeurs, de installateurs en de fabrikanten, het niet alleen kunnen”, vertelt Ernste. In de koudetechniek zul je zien dat bedrijven steeds meer gaan samenwerken. „Een koeltechnisch installateur heeft niet altijd meer voldoende kennis in huis om zelf de koeltechnische installatie te berekenen”, laat Ernste weten. „Wij ontzorgen de koeltechnische markt. Het ontwerpen, engineeren en produceren van koeltechnische installaties verzorgen wij voor de installateur. Zodat hij zich vervolgens kan richten op het installeren van de door Celsis geleverde installatie.
„Ik geloof dat de mensen in de markt, zoals de producenten van koudemiddelen, de distributeurs, de installateurs en de fabrikanten, het niet alleen kunnen. De kracht van samenwerken wordt de komende jaren alleen maar belangrijker.”
Je kunt de uitdagingen die we hebben niet alleen oplossen.” Ernste verwacht dat de markt steeds meer toe gaat werken naar allianties en slimme samenwerking. „Waar je eerder verzuiling zag, zie je dat nu iedereen, van fabrikant naar eindklant, steeds nauwer gaat samenwerken. De kracht van samenwerken wordt de komende jaren alleen maar belangrijker. Een mooi voorbeeld is dat we vanuit ons bedrijf de Ref Beijer Academy aan het opstarten zijn, waarin we diverse koel- en klimaattechnische opleidingen aanbieden. Onze installateurs kunnen daar ook gebruik van maken. Opleidingsinstituten hebben niet altijd voldoende capaciteit. Wij gaan hierin voorzien.”
Ernstige Bedreiging
HFK’s zijn gefluoreerde broeikasgassen. Door de toename van deze broeikasgassen in de atmosfeer wordt het broeikasgaseffect versterkt, wat een ernstige bedreiging vormt voor het milieu. Celsis heeft een artikel gewijd aan het voorstel tot wijziging van de F-gassenverordening. Deze staat op de website van het bedrijf: www.celsisbv.nl/nieuws/gevolgen-aanscherping-f-gassenverordening.
Tekst: Carla van der Meer