Geen regels, geen agressie; het wonder van de Balkan

Geplaatst op 19 november 2019 door Redactie

Albanezen, het klinkt als schelden. Google op het woord en je vindt het drugsbende-stigma. Een reis naar de Balkan bood mij een ander beeld. Er valt iets te leren van Albanië en haar recente geschiedenis.

Voor installateurs is er veel te doen in Shqipëria, zoals het land in de taal van daar heet. Je ziet bijna net zo veel half afgebouwde huizen en gebouwen als bouwwerken die vol in gebruik zijn. Van huizen en appartementengebouwen van twee of drie verdiepingen is vaak slechts één laag afgebouwd die wordt bewoond. Niet zelden is dat niet de begane grond, maar de eerste of tweede etage. Het tekent een relaxte houding, realistisch en met vertrouwen in de toekomst. We doen nu wat we vandaag kunnen. Op een nieuwe stap morgen zijn we voorbereid.

Bijna vijftig jaar lang heeft de bevolking van het Balkanland aan de Adriatische zee onder de knoet geleefd. Een keihard repressief regime dat iedereen wantrouwde zette de bevolking tegen elkaar op.

Je ziet het in het bunkermuseum onder de grond midden in de stad Tirana. Buren beloerden elkaar in opdracht van de staat via verborgen kijkgaten en camera’s. Wie van zijn of haar buurman of buurvrouw iets zag dat leek op een religieuze uiting, was verplicht om buurtjelief aan te geven bij de Sigurimi, de geheime dienst van dictator Enver Hoxha. Niet aangeven kon lijden tot uitsluiting, gevangenisstraf, dwangarbeid. Wel aangeven uiteraard ook, maar dan voor de ander.

Acteur en auteur Dolf de Vries schrijft na zijn reis naar Albanië over de ‘kraag van vuil’ langs de weg als het eerste wat hem opvalt. Hij schrijft het toe aan de herwonnen vrijheid. “Wat kun je anders verwachten van een land dat zolang onderdrukt is?” Wij reizen een jaar of vijf later over dezelfde wegen en het afval valt nog nauwelijks op. Na de vrijheid dat je het kon laten liggen, is er blijkbaar besef gekomen dat je beter de bende niet al te groot kunt laten worden. Er staan geen verbodsborden of zo.

Dan het verkeer. Dat is eigenlijk het mooiste, zeker in de hoofdstad Tirana. Verkeersregels lijken er niet te bestaan. In elk geval geen voorrangsregels. Zo relaxed als je er aan gewend bent. Dat wennen kost niet veel tijd, alle weggebruikers zijn relaxed. Propvolle rotondes zonder voorrangsregels zijn probleemloos zodra je accepteert dat er niets aan de hand is zolang er twee centimeter ruimte tussen jou en de andere weggebruikers over blijft. Niemand maakt zich druk, het is geven en nemen, ook voor de voetgangers, fietsers, driewielige motorvoertuigen, paardenkarren, loslopende honden. Geen fuzz en vrijwel geen enkele auto rijdt rond met schade!

“Geen regels, geen agressie” reageerde een goede vriend in ons land van kaaskoppen toen ik hem mijn ervaringen vertelde. Wat een waar en toepasselijk woord. Natuurlijk moeten we de Albanese minister van justitie Etilda Gjonaj blijven helpen met het opzetten van een juridisch systeem om de corruptie en de drugsmaffia aan te pakken. Misschien kan het Balkanland daarin iets van ons leren. Hoewel, wij krijgen zelf de Amsterdamse moordpraktijk niet uitgeroeid.

Laten wij in elk geval ter harte nemen dat met een minimum aan regels, zelfs in het verkeer, mensen hun weg ook kunnen vinden en misschien wel beter, met minder gevolgschade. De bouw- en installatiewereld kan er van leren. Hoeveel schijnzekerheid door regulering kent dat domein in Nederland....?

Reageren

Vul de gegevens in en uw naam en reactie zullen op de website worden getoond. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.
Dero-Uitgevers gaan zorgvuldig om met uw persoonsgegevens.
Bekijk het privacy statement