Supercel
Geplaatst op 20 juni 2017 door Redactie
Vorig jaar trok er op 23 juni een verwoestende hagelbui over een deel van Brabant. Sommige hagelstenen waren zo groot als tennisballen. We konden de bui classificeren als een heuse supercel.
Een supercel is met name in de Verenigde Staten een bekend verschijnsel. Zeker in de lente. Het zijn de buien die er jaarlijks veel schade veroorzaken, en erger, ook aan tientallen mensen het leven kost. Meestal door dodelijke tornado’s waar dit type bui toch wel patent op heeft. Tegelijkertijd is het bijzonder spectaculair om zo een zeer zware onweersbui ‘aan het werk’ te zien boven de bijna eindeloze vlaktes van staten als Texas, Oklahoma en Kansas. Zeker voor een weerkundige. Samen met nog enkele andere staten spreekt men wel van Tornado Alley. Het is tevens het gebied waar tegenwoordig duizenden tornadojagers zijn te vinden in de lente. Mei is dan doorgaans ‘hoogseizoen’ voor dit soort buien en dus ook voor de stormjagers.
Zelf heb ik het ook een flink aantal malen gedaan. Dit jaar ging een team van zes collega’s op pad. Uiteraard volgde ik ze op de voet, via digitale wegen. Heel wat tornadojagers hebben tegenwoordig ook camera’s aan boord waarmee ze live kunnen ‘streamen’. Dus je kunt vanuit de luie stoel als het ware met ze mee rijden. Dat heb ik afgelopen voorjaar regelmatig tot in de nacht gedaan. Immers, door het tijdverschil moet je er wel laat voor opblijven, als je met de chasers wilt meekijken. De buien ontstaan meestal zo rond het moment dat het het warmst is geworden. Dat is bijvoorbeeld om een uur of 4. Maar dan is het hier dus al laat in de avond.
Een supercel is op te vatten als een zeer zware onweersbui waarin bovendien een ronddraaiende beweging op gang komt, rond de kern van een zich ontwikkelend kleinschalig lagedrukgebied. Als alle aanwezige krachten op de ‘juiste’ manier samenwerken, kan zich uit deze rotatie een tornado vormen. De windsnelheden bij de zwaarste tornado’s kunnen oplopen tot onvoorstelbaar hoge waarden van wel 500 kilometer per uur. Daar is bijna niet tegen te bouwen. Ik heb foto’s gezien van een houten balk die met grote kracht dwars door een betonnen stoeprand was ‘geschoten’. Of van een grote plaat multiplex die voor driekwart in een gemetselde muur zat.
De belangrijkste voorwaarden voor de vorming van een supercel zijn zeer warme en onstabiele lucht, en flink wat wind op met name grotere hoogte in de atmosfeer. Aan die voorwaarden werd vorig jaar ook voldaan in Brabant, op die bewuste 23 juni. Door verdere opwarming van ons klimaat is het beslist denkbaar, dat we in de komende decennia ook in Europa en in onze omgeving vaker geconfronteerd worden met de brute kracht van een supercel.