Politieke aardverschuiving
Geplaatst op 11 mei 2023 door Redactie
In maart konden we weer massaal naar de stembus. Maar liefst 58 procent van de stemgerechtigden maakte gebruik van de oproep en nam het rode potlood ter hand. Dat is voor provinciale statenverkiezingen een redelijk hoge opkomst. Met name in gemeenten met veel agrarische activiteit werd naar verhouding veel gestemd. En wel op de nieuwkomer in het politieke landschap, de BBB. De Boer Burger Beweging.
Na een succesvolle campagne bleek de winst van de BBB zelfs nog hoger uit te vallen dan de toch al hooggespannen verwachtingen op een fikse zege. Een politieke aardverschuiving van ongekende omvang die uiteraard niet zonder gevolgen blijft. In een democratie behoort een zo grote zege tot uiting te komen in het te volgen beleid.
Ik draag de boeren een warm hart toe. Mijn wortels liggen in feite in de agrarische wereld, zowel van mijn moeders als van mijn vaders kant. De boeren zijn onderdeel van een zeer efficiënt en succesvol agrarisch bedrijfsmodel. Dat komt tot uiting in het feit dat het kleine Nederland in de top 3 staat van agrarische export.
Het Nederlandse agrarische succesverhaal heeft een keerzijde. Het model piept en kraakt omdat het steeds meer in conflict komt met nationale en internationale milieu- en klimaatdoelen. Doelen die in het belang zijn van ons allemaal. Het gaat in het debat vooral om de stikstofcrisis. Een uiterst reëel probleem dat steeds grotere nadelige gevolgen oplevert voor natuur, biodiversiteit, lucht-, bodem- en waterkwaliteit. De stikstofcrisis zet ons als het ware schaakmat en verlamt onze doelen ten aanzien van bijvoorbeeld woningbouw en mobiliteit.
De landbouw heeft ook ten aanzien van klimaat (uitstoot van CO2, methaan en lachgas, alle drie sterke broeikasgassen) en waterkwaliteit (behalve stikstof ook door bestrijdingsmiddelen) een grote impact. Het is onontkoombaar. Het huidige landbouwmodel moet radicaal op de schop. En dat valt niet goed. Dat verklaart de onrust en de onvrede. Dat is de basis van de politieke aardverschuiving.
Het is mijn zorg dat een radicaal beleid ten aanzien van verduurzaming van Nederland en verduurzaming van de landbouw met dit nieuwe politieke speelveld een bijna onmogelijke opgave wordt. Het is mijn hoop dat de BBB tot het inzicht komt dat een radicale verandering van onze landbouw geen verlies voor de boeren betekent, maar juist winst kan opleveren.
Er is een budget van 25 miljard euro gereserveerd om de stikstofcrisis aan te pakken. Dat is serieus geld. Als boeren worden geholpen om (deels of geheel) een overstap te maken van veeteelt naar akkerbouw en natuurbeheer, en naar biologische landbouw, dan levert dat winst op voor natuur en milieu. En ook winst voor boeren. Uitgangspunt moet immers zijn dat boeren er met een duurzame vorm van landbouw financieel op vooruit gaan.
Stel je voor dat we onze woningbouwopgave van 1 miljoen woningen realiseren met biobased bouwmaterialen. Hout, stro, lisdodde, vlas, hennep, olifantsgras en wellicht nog meer kansrijke gewassen… Dan bouwen we in feite met CO2. Er is al doorgerekend welke businessmodellen er mogelijk zijn voor boeren die deze bouwmaterialen gaan verbouwen op grond die vrij komt door veel minder veevoer voor het vee te verbouwen. Ik zie volop kansen in deze crisis. En winst voor boeren en burgers. Een winst die veel groter is dan de winst van een nieuwe politieke partij.