Stop spelen met vuur, ga luchtfietsen
Geplaatst op 27 juli 2022 door Redactie
Op de aarde kan alleen de mens spelen met vuur.
Kaïn sloeg zijn broer Abel dood. Het was de eerste moord van een mens op een ander mens, beschreven in het boek Genesis. Waar ging dat om? Om vuur!
Beide broers hadden elk een altaar gebouwd en daar vuur op gemaakt. Bij Abel steeg de rook naar de hemel. De emissie van Kaïns’ brand sloeg neer.... Het ergerde hem.
Wat een gave was, en is het voor de mens, het vermogen om vuur te maken waar hij maar wil, verbranding aan te wenden om allerlei processen in gang te zetten, gaande te houden en te sturen. En ja, wat een ellende is er uit voort gekomen. Vuur en rook en bliksem staan voor dood en verderf, figuurlijk en letterlijk.
Maar waar zouden we zijn zonder hoogovens, kachels, verbrandingsmotoren. Zouden we dan nog in het stenen tijdperk leven, zonder datacentra, zonder elektriciteit?
De moderne mens ervaart energie, het aanwenden van vuur, als een probleem. Eigenlijk al anderhalve eeuw lang. We worstelen met ‘de wet van behoud van ellende’. Het verbranden van hout kost te veel bomen en veroorzaakt verontreiniging. Net als steenkool, waarvan ook de winning al onaanvaardbare offers bleek te vragen. Aardgas was de volgende de heilige graal. Maar nee, weer ellende, aardbevingen en nog steeds verontreiniging van de atmosfeer. Kernenergie dan, helaas, een hoog ramprisico en stralingsproblemen tot in lengte van dagen. Zonnepanelen misschien, hoewel, al die grondstoffen en het afval na gebruik.
Wind-, water- en tredmolens kenden we vanouds, vrij onschuldig, zonder vuur en verbranding, maar op kleine schaal. Denk aan Don Quichot, droogmakerijen en molenpaarden. Oubollig ja, maar zeilschepen en fietsen zonder hulpmotor gebruiken we nog steeds, en graag.
Het is de grootschaligheid en de verslaving aan energie, aan elektriciteit, die ons parten speelt. Zodra een vorm van opgewekte energie volop beschikbaar is, gaan we die overal voor aanwenden, te pas en te onpas. Kun je dat stoppen, zoals je kunt ophouden met roken of met alcoholgebruik/
De gangbare opinie: nee, dat is niet realistisch.
Die wet van behoud van ellende, daar kunnen we wel omheen technologiseren, meent de goegemeente. Maar we wilden toch innoveren, disruptief worden? Disruptie, dat is ontwrichting, ontreddering, uiteenrukking, uiteenscheuring, leert ons het Nederlandse woordenboek.
Stel je voor dat het ons zou lukken om installaties te bouwen en aan te wenden, die volledig werken op menskracht, op de inzet van bewegende dieren of op het aanwenden van de kracht van wind, water en zwaartekracht, zonder omzetting naar elektriciteit.
Wat zegt u, niet realistisch, luchtfietserij? Dat is nou precies wat disruptief denken is, luchtfietserij. Voor dat woord bestaat in onze taal geen synoniem. Het Engelse ‘pie in the sky’ komt in de buurt, schijnbaar onbereikbaar ideaal, zoals een wereld zonder verslaafden, zonder criminelen; een wereld zonder energieprobleem.
Toch, we vinden, bijna iedereen, dat we er naar moeten streven. We willen graag onze energie, onze inspanningen, daarop richten, zeggen we. Een wereld zonder geweld, zonder verstoorde relaties, zonder afval, daar hebben we veel voor over, of niet soms?
Waarom rijden we met een elektrische fiets naar de sportschool en gaan we daar op een hometrainer zitten zweten?
Omdat we niet altijd even rationeel zijn?
Nou, dan kunnen we ook wel aan luchtfietserij doen, in plaats van te blijven spelen met vuur...