Nu is het zeker: we moeten snel van het gas af!
Geplaatst op 13 april 2022 door Redactie
De vaderlandse discussie over wel of niet snel van het gas af, is door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne in een compleet ander daglicht komen te staan. Opeens dringt het besef tot ons door dat als we afhankelijk zijn van gas, dat dus ook zijn van Rusland. En ook al weten we dat een omslag naar schonere alternatieven veel geld - en veel tijd - kost, het moet. En snel. Maar wat fijn is om te weten: het kan ook.
In deze transitie moeten we praktisch zijn en kijken naar wat mogelijk is. Daarbij heeft vooral de overheid de taak om de bereidheid vanuit onder meer het bedrijfsleven om over te schakelen van gas naar elektriciteit, in ruime mate te faciliteren. Daarbij is het verstandig om concrete oplossingen te bedenken voor actuele problemen die deze ‘overgang’ juist in de weg staan. Zoals het gebrek aan ruimte op ons elektriciteitsnet. Het blijft wat dat betreft curieus om te zien hoe een overheid ambitieuze doelstellingen hanteert, terwijl het volkomen voorbijgaat aan belangrijke randvoorwaarden als een volwaardig elektriciteitsnet.
Dalmomenten
Maar zelfs dan, biedt logisch nadenken soelaas. Want de meeste elektriciteitsnetten van netbeheerders zijn weliswaar vol, maar niet de hele dag. Ook in het elektriciteitsgebruik van werkend-, en wonend Nederland zie je pieken, maar ook dalen. Gebruik beide momenten, door bijvoorbeeld op dalmomenten van het elektriciteitsnet alvast warmte op te wekken die we later - op de piekmomenten - goed kunnen gebruiken. Als we deze warmte vervolgens gaan opslaan in ondergrondse buffervaten met hoge isolatiewaardes, dan is dat toch een veel betere optie dan massaal te kiezen voor kostbare accu’s, die over het algemeen weinig efficiënt en niet altijd even veilig en milieuvriendelijk zijn.
Smart Grids
Wellicht hoort bovenstaand advies niet tot het meest innovatieve - en meest verrassende - idee van de laatste tijd. Daar is het mij nu ook niet om te doen. Als wij minder afhankelijk willen zijn van (Russisch) gas, dan moet de elektrificatie niet geremd worden door een beperkte capaciteit van het beschikbare elektriciteitsnet. Temeer omdat we met allerlei smart grids en slimme energiesystemen nu al in staat zijn om de vraag naar elektriciteit te beïnvloeden aan de hand van piek- en dalmomenten. In tegenstelling tot een conventioneel elektriciteitsnet, dat nauwelijks opslagmogelijkheden kent en vraaggestuurd is, wordt duurzame energie meestal opgewekt door externe omstandigheden als zon en wind: de productie vindt dan plaats onafhankelijk van de vraag. Door deze vraag met een smart grid te sturen, kan deze beter op het huidige aanbod afgestemd worden.
Het is deze combinatie van technologie, data en hernieuwde motivatie die de zo vurig gewenste transitie wel eens tot een succes zou kunnen maken. Laten we ervoor gaan, want afhankelijk zijn is niet langer een optie meer!