Inregelen van installaties is geen nattevingerwerk
Geplaatst op 23 december 2021 door Redactie
Kwaliteits- en prestatieborging van installaties wordt steeds belangrijker. Ook bij de oplevering is het van groot belang dat de installaties functioneel op werking getest zijn. Om borging van de prestaties te garanderen en discussies na oplevering of in de exploitatiefase te voorkomen, is het nodig om alle installaties voor oplevering functioneel te testen op werking en regeling. Dit voorkomt veel discussie en klachten na ingebruikname van een gebouw. Het zijn juist de finesses aan het eind van een bouwproject die nauw luisteren om een goed functionerende installatie op te leveren.
Kwaliteitsborging
Vooruitlopend op de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), die naar alle waarschijnlijkheid volgend jaar gefaseerd in werking treedt, is een goede prestatieborging van de installaties sowieso een must. De Wkb houdt natuurlijk veel meer in dan de borging van een goede werking van installaties. Deze nieuwe wet heeft als doel om een verbeterde (borging van de) bouwkwaliteit en positie van de gebruiker te bewerkstelligen en daarnaast richt deze wet zich ook op het stimuleren van kwaliteitsverbetering en faalkostenvermindering. De overheid wil meer toezicht en controle in de bouw, zodat bouwers en installateurs zich aan de geldende kwaliteitseisen houden.
Dit verhoogt de kwaliteit van gebouwen met als gevolg minder bouwfouten en gebreken, zoals constructiefouten, onveilige situaties, onvoldoende isolatie of slecht functionerende installaties.
Integrale aanpak
De technieken worden steeds geavanceerder en er zijn vele varianten aan technische installaties in een gebouw mogelijk. Vooral bij complexe verwarmings-, koelings- en ventilatiesystemen moeten alle installaties optimaal op elkaar afgestemd en ingeregeld zijn. Niet alleen op tekening, maar ook in de praktijk. We hebben er al eerder over geschreven, dat het ontregelen van installaties een koud kunstje is. We zien in de praktijk maar al te vaak dat alleen het probleemgebied aangepakt wordt door lokaal verstellingen te doen in de regelingen. Dat is dan wachten op problemen elders in het gebouw. Er altijd is een integrale benadering nodig om alle installaties in een gebouw optimaal te laten functioneren.
Inregelen luistert nauw
Daarbij moet een installatie zowel lucht- als waterzijdig volgens de ontwerpwaarden goed zijn ingeregeld. Dat geldt niet alleen in bestaande gebouwen, maar ook bij installaties in nieuwbouw. Het niet volgens de ontwerpwaarden inregelen van een installatie geeft hoe dan ook problemen. Het komt het comfort in een gebouw niet ten goede.
“De overheid wil meer toezicht en controle in de bouw, zodat bouwers en installateurs zich aan de geldende kwaliteitseisen houden.”
Klachten zoals onder andere te warm, te koud en tochtklachten doen zich voor. Ook energetisch heeft het niet goed inregelen van installaties een enorme impact. Het energieverbruik kan hoger zijn of energieprestaties kunnen niet gehaald worden, wat vervolgens weer een effect kan hebben op de energieprestatie vergoeding. Kortom inregelen van installaties is een serieuze business en luistert nauw.
Functioneel testen
Vanwege de complexiteit van installaties is het essentieel om zowel gedurende het realisatieproces als voor de oplevering de installaties functioneel te testen op werking en inregeling. In de praktijk blijkt dat er maar al te vaak te weinig aandacht besteed wordt aan het juist inregelen van luchtzijdige en waterzijdige systemen. Het inregelen is iets wat contractueel bij opdracht is aangegaan en moet gebeuren, maar met regelmaat niet of niet helemaal in overeenkomstig het ontwerp wordt gedaan. Of dat nu te maken heeft met werkdruk, deadlines of personeelstekort of vergeten is, dat is om het even. Het is niet met het blote oog te controleren of de installatie wel of niet juist ingeregeld is. Functioneel testen is gewoon een must voor oplevering. Zeker om problemen na oplevering en tijdens de exploitatie te voorkomen. Ervaring leert, dat het inregelen van installatie zeker geen nattevingerwerk mag zijn.
Praktijkvoorbeeld
Een grote woningcorporatie in het zuiden van het land laat al haar woningen tijdens de bouw en voor oplevering controleren op kwaliteit van uitvoering. Juist om tijdens de verhuur van de woningen zo min mogelijk klachten van huurders te krijgen. Comfort, behaaglijkheid en hun duurzaamheidsambitie staan daarbij hoog in het vaandel. Zij doen al het mogelijke om dit te realiseren. De woningen laten zij tijdens de bouw op kwaliteit controleren en de installaties voor oplevering functioneel testen op juiste werking. Dit is zeker geen overbodige luxe.
“Het is niet met het blote oog te controleren of de installatie wel of niet juist ingeregeld is.”
Tijdens een steekproef op een van de op te leveren projecten, bleken de installaties in zijn geheel niet volgens het ontwerp te zijn ingeregeld. Zowel waterzijdig als luchtzijdig klopte het van geen kant. De vloerverwarming zou hierdoor in de slaapkamers veel te warm worden en in de woonkamer veel te koud. Ook de ventilatie was totaal luchtzijdig niet gebalanceerd. De luchtvolumes bleken totaal niet overeen te komen met wat het ontwerp aangaf. Of het nattevingerwerk was, laten we even in het midden. Het zou zonder deze functionele test in ieder geval na in gebruik name zeker problemen opleveren. Omdat de oplevering kort na de functionele test zou plaatsvinden, hebben we in dit geval direct met de installateur onze constatering en conclusies met betrekking tot de meetwaarden besproken. Door deze interventie heeft de installateur de gelegenheid gekregen om nog voor oplevering de installaties op de juiste ontwerpwaardes, zowel luchtzijdig als waterzijdig, in te regelen. De waardes uit de inregelrapportages werden daarna ook daadwerkelijk gemeten.
De interactie tussen installateur en een onafhankelijke kwaliteitsborger maakt dus dat er uiteindelijk een goed product afgeleverd wordt. Een win-win situatie voor alle partijen.