De energietransitie is geen Excel-oefening

We spreken in onze sector graag in cijfers. Kilowatturen, COP-waarden, verbruiksprofielen. Alles netjes doorgerekend in tabellen en scenario’s. Natuurlijk moet de techniek kloppen, dat is ons vak. Maar de fout die we maken, is dat we de energietransitie behandelen alsof het een rekensom is. Terwijl het in de kern een sociaal vraagstuk is.

De energietransitie is geen Excel-oefening. Het is gedrag. Het is cultuur. En juist daarom is de rol van de installateur zo cruciaal. Wij zijn niet alleen uitvoerders van beleid. Wij staan letterlijk aan de voordeur. Wij maken de vertaling van plannen naar praktijk en van systeem naar mens.

Ik zie het dagelijks bij ons bedrijf. De techniek hebben we. Maar pas als we écht begrijpen wat er bij mensen thuis speelt, kunnen we waarde toevoegen. Het gaat niet om getallen, maar om context. De twijfel van een klant. De knelpunten bij een corporatie. De ambitie van een gemeente die botst met draagvlak in de wijk.

De transitie stokt niet door gebrek aan oplossingen, maar door gebrek aan dialoog. Het vraagt om andere gesprekken. Niet: “Wat kost het?” maar: “Wat past bij u?” Niet: “Dit is het systeem.” maar: “Wat betekent dit voor uw comfort, uw rekening, uw gevoel van regie?”

En laat ik duidelijk zijn: spreadsheets zijn niet overbodig. Ze zijn ondersteunend en nodig, maar nooit het startpunt. Een traject begint met de context van een gebied of project, de ambitie en de randvoorwaarden. Pas daarna ga je rekenen. Bij renovatie check je welke labelstappen haalbaar zijn. Bij nieuwbouw toets je de haalbaarheid voor vergunningen en kijk je waar je ambities misschien verder reiken dan de wettelijke norm. Eerst maatwerk op basis van input, daarna de cijfers om keuzes te waarderen en te onderbouwen. Zo hoort het.

Onze reflex als sector is optimaliseren op efficiëntie. Maar wat we nu nodig hebben, is empathie. Begrip. Verbinding.

Dus mijn oproep is simpel: schuif vaker die vergadertafel aan de kant en ga de wijk in, de straat op, de woonkamer binnen. Praat met bewoners in plaats van óver bewoners. Stel vragen. Luister. Dat kost tijd, maar levert vertrouwen op en vertrouwen is de brandstof van deze transitie.

De energietransitie wordt pas succesvol als we stoppen met denken in projecten en beginnen met bouwen aan vertrouwen. Dat vraagt om lef. Om luisteren. Om samenwerken.

Want de toekomst ligt niet in de spreadsheet. Die ligt heel simpel aan de keukentafel.